တိူၵ်ႈသွၼ်လိၵ်ႈပုပ်ႉပႃႇရူင်ႇၼႆႉ မီးဝႆႉၼႂ်းပွၵ်ႉမင်ႇၵလႃႇ ဝဵင်းလွႆၵေႃႇ ဢၼ်ပဵၼ်ငဝ်ႈၸိုင်ႈ ဝဵင်းလူင် မိူင်းယၢင်းလႅင်ၼႆႉယဝ်ႉ၊ ၵွပ်ႈဝႃႈမီးဝႆႉ ၽၢႆႇဢွၵ်ႇလွႆၽႃတႅၵ်ႇလႄႈ ၸင်ႇတၢင်ႇၸိုဝ်ႈဝႃႈ“ပုပ်ႉပႃႇရူင်ႇ”ၼႆယဝ်ႉ၊ ယၢမ်းလဵဝ် တၢင်းၵႂၢင်ႈၼင်လိၼ်ၵျွင်း မီး(4.540) ဢေႇၵယူႇယဝ်ႉ။

မိူဝ်ႈပႆႇတေႇတိူၵ်ႈသွၼ်လိၵ်ႈၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈသြႃႇၼရိၼ်ႇတ(ၽူႈပွင်ၵၢၼ်သႃႇသၼႃႇသၼ်လွႆ) မၼ်းၸဝ်ႈယူႇသဝ်းဝႆႉ ၼိူဝ်လွႆၽႃတႅၵ်ႇ တီႈၵျွင်းသီႇၸၼ်ႉ ဢၼ်ဢူးမျႃႉၶဝ် ၶၢမ်ႇပဵၼ်ငဝ်ႈတၵ်ႉၵႃႇ သေ ႁဵတ်းသၢင်ႈလူႇတၢၼ်းဝႆႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ၊ မၼ်းၸဝ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်မုၼ်ၸဝ်ႈပွင်ၵၢၼ်သႃႇသၼႃႇ သၼ် လွႆပႃးၼိုင်ႈယူႇ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ဝၢႆးၼႆႉ မၼ်းၸဝ်ႈဢွၵ်ႇၵၢၼ်သေ ဢၢင်ႈတေပွၵ်ႈၶိုၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ၸဝ်ႈသြႃႇ ၵုင်းသႃႇသမ်ႉ ၽိတ်ႈပၢင်းဝႆႉ ယႃႇပေမိူဝ်းယဝ်ႉ ႁႂ်ႈၵႂႃႇယူႇသဝ်းဝႆႉ တီႈၵျွင်းသီႇၸၼ်ႉ ၼိူဝ်လွႆၽႃတႅၵ်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။

ဝၢႆးမႃး ၸဝ်ႈသြႃႇၼရိၼ်ႇတ ဢႃႇယုဢသၢၵ်ႈယႂ်ႇမႃး ပၢႆးယူႇလီၵေႃႈ ဢမ်ႇပေႃးၶႅမ်ႉသေ ၸင်ႇ ၶၢႆႉလူင်းမႃးယူႇသဝ်းတီႈသိမ်ႇ ဢွင်ႈတီႈတိူၵ်ႈသွၼ်လိၵ်ႈပုပ်ႉပႃႇရူင်ႇ မီးဝႆႉယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉယဝ်ႉ၊ သိမ်ႇလင်ၼႆႉ သမုတ်ႈဝႆႉမိူဝ်ႈ ပီ 1325-ၼီႈ၊ လိူၼ်ႁူၵ်းမႂ်ႇ(10)ၶမ်ႈ ဝၼ်းၵျႃႇသပတေး ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် (9:30)မိၼိတ်ႉသေ ၽွင်းယၢမ်း (10:00)မွင်းၼၼ်ႉ ၼုင်ႈတုင်ႇလၽရႁၢၼ်း(9)ပႃး ႁႂ်ႈပဵၼ်မင်ႇၵ လႃႇၼႆယဝ်ႉ၊ ၸဝ်ႈဢၼ်ဢွၼ်ထွၼ်သိမ်ႇၼုၵ်ႈသိမ်ႇမၼ်းၸမ်ႉ ပဵၼ်ၸဝ်ႈသြႃႇဢိၼ်ႇတၵ (ၸဝ်ႈ သြႃႇၵျိႃၵ်ႉဝႅင်း)၊ ၸဝ်ႈသြႃႇၼရိၼ်ႇတ ၶဝ်ၸဝ်ႈသွင်တူၼ်ဢွၼ်ႁူဝ်သေ သမုတ်ႈယူႇယဝ်ႉ၊ ၸဝ်ႈတႃႇၼ သိမ်ႇၸမ်ႉ ပဵၼ်ဢူးတၢၼ်း(ပူဝ်ႇၵီး)၊ ဢူးၵီႇ(မေႃမိုဝ်းဢူးၵီႇ)၊ ဢူးၽူဝ်းမီႇ၊ ဢူးၵၢၼ်ႇၺုၼ်ႉ လႄႈ ဢူးၶိတ်ႉၽေႇ+တေႃႇဢေးသွႆႇလႄႈ ဢိၵ်ႇတင်းတၵ်ႉၵႃႇယေႃးၵီႇ ၵျွင်းႁူမ်ႈယဵၼ်ဢသေႃးၵၶဝ် ဢွၼ်ႁူဝ်သေ လူႇတၢၼ်းယဝ်ႉ။

ၸဝ်ႈသြႃႇၼရိၼ်ႇတ၊ ၸဝ်ႈသြႃႇဢိၼ်ႇတၵ ၶဝ်ၸဝ်ႈသွင်ပႃး ၶတ်းၸႂ်ပိုၼ်ၽႄသႃႇသၼႃႇ သေ ႁေႃးထမ်းပၼ် တၵ်ႉၵႃႇဝဵင်းလွႆၵေႃႇၶဝ်ၵူႈၸဝ်ႉၼႂ် ဝၼ်းၶမ်ႈယူႇယဝ်ႉ၊ ၼင်ႇႁိုဝ်သႃႇသၼႃႇတေ မၼ်ႈၵိုမ်းယိုၼ်းယၢဝ်းၵႂႃႇ ၼႂ်းမိူင်းယၢင်းလႅင်မိူဝ်းၼႃႈၼၼ်ႉ ဢဝ်လၢႆးၵူႈပိူင်ပိူင်သေလႄႈ ႁေႃးၼႄ လၢတ်ႈၼႄယဝ်ႉ၊ ၶဝ်ၸဝ်ႈသင်ႇသွၼ်တီႈၼိူဝ်တၵ်ႉၵႃႇၶဝ်ဝႃႈ“ သႃႇသၼႃႇၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈၼႆႉ ပရိ ယတ်တိသႃႇသၼႃႇ ပတိပတ်တိသႃႇသၼႃႇ ပတိဝေႇထသႃႇသၼႃႇၼႆ မီးသၢမ်ပိူင်ယဝ်ႉ၊ ၼႂ်းသၢမ် ပိူင်ၼႆႉ ပေႃးပရိယတ်ႉတိသႃႇသၼႃႇ လွင်ႈသွၼ်ႁဵၼ်း ဢူမ်ဢၢၼ်ႇၼႆႉမီးၵွၼ်ႇ သႃႇသၼႃႇၸင်ႇတေ မၼ်ႈၵိုမ်းယိုၼ်းယၢဝ်းၶၢဝ်းႁိုင်လႆႈယဝ်ႉ၊ ၵွပ်ႈၼၼ် တၵ်ႉၵႃႇၶဝ်ၼႂ်းမိူင်းယၢင်းလႅင်ၼႆႉ တိူၵ်ႈသွၼ် လိၵ်ႈပႆႇမီးလႄႈထုၵ်ႇလီႁႃလွၵ်းလၢႆးမၼ်းသေ ႁႃပၢင်းဢဝ် ပုၵ်ႉၵူဝ်ႇဢၼ်မေႃမၼ်းမႃးပိုတ်ႇၽုၺ်ႇပၼ် တိူၵ်ႈသွၼ်လိၵ်ႈၼႆႉလီဢိူဝ်ႈ”ၼႆယူႇယဝ်ႉ။

ၵမ်းၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၸၢင်းဢုတ်ႉတမ(မိူင်းၼၢႆး)၊ ၸဝ်ႈၸၢင်းၵေႃးဝိတ ၶဝ်သွင်ၸဝ်ႈ ၸင်ႇလဝ်ႈ လၢတ်ႈဝႃႈ တီႈၵျွင်းမူႇလမိၼ်းၵုၼ်း ဝဵင်းတူၼ်ႈတီးၼၼ်ႉ မီးၸဝ်ႈတႆးဢၼ်ယဝ်ႉထမ်ႇမႃႇၸရိယ ပႃးၼိုင်ႈၼႆသေ ၶဝ်ၸဝ်ႈဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းမိူဝ်းလဝ်ႈလၢတ်ႈယူႇယဝ်ႉ၊ ၸဝ်ႈသြႃႇၼရိၼ်ႇတလႄႈ ၸဝ်ႈ သြႃႇဢိၼ်ႇတၵ ၶဝ်ဢွၼ်ႁူဝ်တၵ်ႉၵႃႇတင်းၼမ်သေ တွၼ်ႈတႃႇတေမႃးဢွၼ်ႁူဝ် ပိုတ်ႇတိူၵ်ႈသွၼ် လိၵ်ႈၼၼ်ႉ ၸင်ႇမိူဝ်းပၢင်းဢဝ် ၸဝ်ႈၶူးၵုၼပီႇယ(ထမ်ႇမႃႇၸရိယ) တီႈၵျွင်းမူႇလမိၼ်းၵုၼ်း ဝဵင်း တူၼ်ႈတီးယူႇယဝ်ႉ၊ တၢမ်တူဝ်ၸဝ်ႈသြႃႇလူင်ထမ်ႇမပႃႇလႃႇၽိဝမ်ႇသ ၵျွင်းမူႇလမိၼ်းၵုၼ်းၵေႃႈ ၸွမ်းမႃးသေ ပီ 1332-ၼီႈ၊ လိူၼ်သၢမ်မႂ်ႇ(6)ၶမ်ႈ၊ ဝၼ်းၸၼ်(တၼင်းလႃႇ) ၶၢဝ်းယၢမ်းလီ မီးမင်ႇ ၵလႃႇၼၼ်ႉ ၸင်ႇပိုတ်ႇၽုၺ်ႇတိူၵ်ႈသွၼ်လိၵ်ႈပုပ်ႉပႃႇရူင်ႇၵႂႃႇယူႇယဝ်ႉ၊ တိူၵ်ႈသွၼ်လိၵ်ႈဢၼ်ၼႆႉ ပဵၼ်တိူၵ်ႈသွၼ်လိၵ်ႈ ဢၼ်ပိုတ်ႇၽုၺ်ႇဢွၼ်တၢင်းပိူၼ်ႈသုတ်း ၼႂ်းမိူင်းယၢင်းလႅင်ယူႇယဝ်ႉ။

ပီ 1333-ၼီႈ၊ လိူၼ်(12)မႂ်ႇ (12)ၶမ်ႈ ၽွင်းမိူဝ်ႈၸဝ်ႈသြႃႇၼရိၼ်ႇတ၊ ၸဝ်ႈသြႃႇဢိၼ်ႇတၵ ၶဝ်သွင်ၸဝ်ႈ တိုၵ်ႉမီးဢသၢၵ်ႈယူႇၼၼ်ႉ ဢဝ်တိူၵ်ႈသွၼ်လိၵ်ႈၼႆႉ ဢၢပ်ႈပၼ်ၶူးသွၼ်လူင် ၸဝ်ႈၵုၼပီယ (ဢၸူဝ်းယ ထမ်ႇမႃႇၸရိယ) ဢုပ်ႉပိူင်ႇၶိုင်သၢင်ႈၵႂႃႇမူတ်းမူတ်းယူႇယဝ်ႉ၊ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ဢမ်ႇ မုင်ႈမွင်းသေ ၼႂ်းပီၼႆႉၵူၺ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ လိူၼ်သၢမ်လွင်ႈ(6)ၶမ်ႈ၊ ဝၼ်ၸၼေႇ ၵၢင်ၼႂ်(9:15)မိၼိတ်ႉ ၸဝ်ႈသြႃႇၼင်ႈၵျွင်း ၸဝ်ႈသြႃႇၼရိၼ်ႇတ ဢသၢၵ်ႈမီး(70) ဝႃႇသႃမီး (36)သေ လွၼ်ႇၵႂႃႇယူႇယဝ်ႉ၊ ထိုင်မႃးပီ 1334-ၼီႈ၊ လိူၼ်သိပ်းသွင်မႂ်ႇ(6)ၶမ်ႈ၊ ဝၼ်းပုတ်ႉ ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်း (2:30)မိၼိတ်ႉၼၼ်ႉ လွင်ႈဝႃႈ ယုၵ်ႉယွင်ႈဢဝ်ၶူးသွၼ်ၵုၼပီယ (ထမ်ႇမႃႇၸရိယ) ၶိုၼ်ႈပဵၼ်မုၼ်ၸဝ်ႈ ၼင်ႈၵျွင်းၼႆၼၼ်ႉ တၢမ်တူဝ်ၸဝ်ႈ သြႃႇဢိၼ်ႇတၵ(ၸဝ်ႈသြႃႇၵျိႃၵ်ႉဝႅင်း) ၵေႃႉမၵ်းမၼ်ႈပၼ် ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပၼ်ယူႇယဝ်ႉ၊ ၸဝ်ႈသြႃႇၸိူဝ်း ဢၼ်ယေႃးၶိင်းမႃးလႄႈ ႁူမ်ႈလူၺ်ႈတၵ်ႉၵႃႇၶဝ်ၵေႃႈ ငိၼ်းႁူမ်ငိၼ်းၸူမ်းသေ ၽွမ်ႉ ၵၼ် သႃႇထုဢဝ်ၵႂႃႇယူႇယဝ်ႉ။

ၸဝ်ႈသြႃႇၸိူဝ်းဢၼ်ၶိုၼ်ႈႁွတ်ႈပၢင်ပွႆးၵထိၼ်ႇသေ ႁူမ်ႈႁူႉပဵၼ်သၢၵ်ႈသေႇမၼ်းၸမ်ႉ-

1. ၸဝ်ႈသြႃႇဢူးဢၵ်ႉၵထမ်ႇမ၊ ဢူးလႃႇၽ ၵျွင်းႁူမ်ႈယဵၼ် ဝဵင်းလွႆၵေႃႇ
2. ဢူးမႃႇလႃႇ၊ မုၼ်ၸဝ်ႈလေႃးလႃႇလီ ၵျွင်းၶုၼ် ဝဵင်းလွႆၵေႃႇ
3. ဢူးဢႃႇတိၸ်ၸ၊ ဢူးၼၼ်ႇတၼ ၵျွင်းၶမ်း ဝဵင်းလွႆၵေႃႇ
4. ၸဝ်ႈသြႃႇဢူးမေႇထႃႇဝီႇလႄႈ ၶၢၼ်းၼေႇရႁၢၼ်း ၵျွင်းဢုတ်တရႃႇရူင်ႇ ဝဵင်းလွႆၵေႃႇ
5. ၸဝ်ႈသြႃႇထမ်ႇမၸၵျႃႇလႄႈ ၶၢၼ်းၼေႇရႁၢၼ်းပႃးၼိုင်ႈ
6. ၸဝ်ႈသြႃႇၵျွင်းလေႃးထမ်ႇမလႄႈ ၶၢၼ်းၼေႇရႁၢၼ်းပႃးၼိုင်ႈ ဝဵင်းလွႆၵေႃႇ
7. ဢူးသူႇရိယလႄႈ ၶၢၼ်းၼေႇရႁၢၼ်းပႃးၼိုင်ႈ ၵျွင်းပႁူဝ်ႇ ဝဵင်းလွႆၵေႃႇ
8. ၸဝ်ႈသြႃႇတိူၵ်ႈသွၼ်လိၵ်ႈပုပ်ႉပႃႇရူင်ႇလႄႈႁူမ်ႈလူၺ်ႈတပေးမၼ်းၸဝ်ႈ(30)ပႃး
9. ၸဝ်ႈသြႃႇဢူးပိင်ႇၺႃႇသႃႇမိလႄႈ ဢူးၼရိၼ်ႇတ ၵျွင်းသူၺ်ႇတွင်ႇ ဝဵင်းလွႆၵေႃႇ
10. ၸဝ်ႈသြႃႇၵုင်းလွႆသွင်ႁဵင်ႁႃႈပၢၵ်ႇလႄႈၶၢၼ်းၼႄႇရႁၢၼ်းသၢမ်ပႃး ဝဵင်းလွႆၵေႃႇ
11. ၸဝ်ႈသြႃႇဢသေႃးၵလႄႈၶၢၼ်းၼေႇရႁၢၼ်းသွင်ပႃး ဝဵင်းလွႆၵေႃႇ
12. ဢူးဝႃႇယႃႇမလႄႈၶၢၼ်းၼေႇရႁၢၼ်းသီႇပႃး ၵျွင်းၵၢၼ်ႇသႃႇ ဝဵင်းလွႆၵေႃႇ
13. မုၼ်ၸၢင်းၵျွင်းပၸ်သိမႃႇရူင်ႇပႃးၼိုင်း ဝဵင်းလွႆၵေႃႇ
14. ၸဝ်ႈသြႃႇၵျွင်းဝႃႇသူဝ်ႇလႄႈၶၢၼ်းၼေႇရႁၢၼ်းပႃးၼိုင်ႈ ဝဵင်းလွႆၵေႃႇ
15. ၸဝ်ႈသြႃႇၵျွင်းမိူင်းလူင်း ဝဵင်းလွႆၵေႃႇ
16. ၸဝ်ႈသြႃႇၵျွင်းပၢင်ၵၢၼ်းလႄႈ ရႁၢၼ်းၶၢၼ်းၼေႇၼိုင်ႈပႃး ဝဵင်းလွႆၵေႃႇ
17. ၸဝ်ႈသြႃႇဢူးသုၼ်ႇတရ၊ ၶၢၼ်းၼေႇရႁၢၼ်း ၼိုင်ႈပႃး ၵျွင်းတေႃးရၵူႇ ဝဵင်းလွႆၵေႃႇ
18. ၸဝ်ႈသြႃႇလူင်ဢူးထမ်ႇမပႃႇလ ၵျွင်းမိၼ်းၵုၼ်း ဝဵင်းတူၼ်ႈတီး
19. ၸဝ်ႈသြႃႇၵျွင်းရၢပ်ႈတေႃႇမူႇလႄႈ ၸဝ်ႈၵေႃးဝိတ၊ ၸဝ်ႈဢုတ်တမ ဝဵင်းမိူင်းၼၢႆး
20. ၸဝ်ႈသြႃႇၵျွင်းမေႃႇၶီး ၽႃသွင်း
21. ၸဝ်ႈသြႃႇၵျွင်းသႅင်ၶွၼ် ၽၢႆၶုၼ်ႇ
22. ၸဝ်ႈသြႃႇၵျွင်းတေႃးဢုၶူ ဝဵင်းလွႆၵေႃႇ

ပဵၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉသေ ၵွပ်ႈဝႃႈပဵၼ်ဝၼ်း ပၢင်ပွႆးၵထိၼ်ႇလႄႈတၵ်ႉၵႃႇ ၸိူဝ်းမႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်ပွႆး မီးယူႇ ႁႃႈႁူၵ်းပၢၵ်ႇလိူဝ်ၼႆယူႇယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈသြႃႇၵုၼပီႇယၼႆႉ မိူဝ်ႈၸဝ်ႈသြႃႇၼရိၼ်ႇတမီးၵေႃႈ ၶတ်းၸႂ်ႁဵတ်းသၢင်ႈၼႃႈၵျွင်း ၼင်ႇ မုၼ်ၸဝ်ႈၼင်ႈၵျွင်းပႃးၼိုင်ႈယဝ်ႉ၊ ဝၢႆးသေ လႆႈႁပ်ႉပဵၼ်မုၼ်ၸဝ်ႈၼင်ႈၵျွင်းၵေႃႈ ၼင်ႇႁိုဝ်ၼႃႈၵၢၼ်ႇ တႃၵျွင်းလႄႈ လုၵ်ႈႁဵၼ်းသင်ႇၶၸဝ်ႈတေတိူဝ်းလိူဝ်မႃးၼၼ်ႉ သိုပ်ႇၶတ်းၸႂ်ႁဵတ်းၵႂႃႇ ၵူႈၸဝ်ႉၼႂ်ဝၼ်း ၶမ်ႈယူႇယဝ်ႉ၊ ၵွပ်ႈတၢင်းၶတ်းၸႂ်လႄႈ ၼႃႈၵၢၼ်ဢွင်ႇမႅင်ႇမႃး ပီၼိုင်ႈယဝ်ႉပီၼိုင်ႈလႄႈ ၶုၼ်ၶဝ်ၸင်ႇ တေၼွပ်ႇဢၢပ်ႈၵၢပ်ႈပၼ်ၸုမ်ႈ“ဢၵ်ႉၵမႁႃႇပၼ်ႇတိတ”သေမဝ်ႇၵႃး ထိုင်လႆႈႁပ်ႉႁၢပ်ႇပႃးပုၼ်ႈၽွၼ်း ၽူႈပွင်ၵၢၼ်ငဝ်ႈငုၼ်းသင်ႇၶၸိုင်ႈမိူင်းလႄႈ ၽူႈတႅပ်းတတ်းတြႃး သင်ႇၶဝိၼိၸ်သယ ယူႇယဝ်ႉ။ ထိုင်မႃး ပီ 1357-ၼီႈ လိူၼ်သၢမ်မႂ်ႇ ႁူၵ်းၶမ်ႈၼၼ်ႉ ၵွပ်ႈဝႃႈ တႄႇတိူၵ်ႈသွၼ်လိၵ်ႈမႃး လႆႈသၢဝ်းႁႃႈပီမိူင်းယဝ်ႉလႄႈ ၸဝ်ႈသြႃႇလူင်ၸင်ႇဢွၼ်ဢဝ်လုၵ်ႈၼွင်ႉတပေး လႄႈတၵ်ႉၵႃႇ သေ ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ပွႆးပီၵွၼ်းငိုၼ်းၵႂႃႇယူႇယဝ်ႉ၊ ၽွင်းၼၼ်ႉ မႅၼ်ႈၼႂ်းပၢၼ်ၸဝ်ႈၶူးသုၽေႃးၵႃႇ ၽိပႃႇလ ဢၼ် ပဵၼ်ၽူႈၶဝ်ႈၸုမ်းသင်ႇၶၼႃႇယၵ ၸိုင်ႈမိူင်းတေႃႈလဵဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်ၶူးသွၼ်လူင်ဝႆႉသေ လႆႈႁူမ်ႈ ၽၢၵ်ႈ ၸဝ်ႈသြႃႇလူင်သေ ၶဝ်ႈပႃးတူင်ႉၼိုင်မႃးယူႇယဝ်ႉ။

တိူၵ်ႈသွၼ်လိၵ်ႈပုပ်ႉပႃႇရူင်ႇၼႆႉ သွၼ်ဝႆႉလိၵ်ႈလၢႆးလေႃးၵုတ်ႉတရႃႇ ၽၢႆႇမၢၼ်ႈလႄႈ ဢမ်ႇ ၵွမ်ႉဝႃႈတႆးၵူၺ်း ၸဵမ်ၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း မႃးႁဵၼ်းဢဝ်ၵၼ်လႆႈယူႇယဝ်ႉ၊ တိုၼ်းဢမ်ႇလႆႈလိူၵ်ႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း ယဝ်ႉ၊ ဢဝ်ပၵ်းပိူင်လႄႈ ပၢႆးပိင်ႇၺႃႇပဵၼ်ယႂ်ႇသေ ႁဵတ်းသၢင်ႈၼႃႈၵၢၼ်ယဝ်ႉ၊ ၸိူဝ်းၸဝ်ႈဢၼ်မႃး ယူႇသဝ်း တီႈတိူၵ်ႈသွၼ်လိၵ်ႈၼႆႉ မီးဝႆႉၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းယူႇယဝ်ႉ၊ ယွၼ်ႉၼၼ် ပီၼိုင်ႈလႄႈ ပီၼိုင်ႈ လုၵ်ႈႁဵၼ်းသင်ႇၶၸဝ်ႈ မႃးႁဵၼ်းဢဝ်လိၵ်ႈလၢႆးၵေႃႈၼမ်မႃးသေ ၸဝ်ႈသြႃႇလူင်ၵုၼပီႇယၵေႃႈ ၼႂ်းပၢၼ်မၼ်းၸဝ်ႈ ၶၢဝ်းတၢင်း(30)ပီလုမ်းလုမ်း လႆႈဢဝ်တူဝ်ဢဝ်ၸႂ် ပၵ်းၽင်ဝႆႉၼိူဝ်ၼႃႈၵၢၼ် သႃႇသၼႃႇသေ ၶတ်းၸႂ်မႃးသေယဝ်ႉ ပီ 1363-ၼီႈ၊ လိူၼ်ၸဵတ်းမႂ်ႇ(5)ၶမ်ႈ၊ ဝၼ်းသဝ်ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇ မုင်ႈဢမ်ႇမွင်းသေ ၵွပ်ႈဝႃႈလႆႈမႃးရုပ်ႈၼၢမ်ႇသွင်ပိူင်ၼႆႉ ၽႂ်ၵေႃႈဢမ်ႇၽွင်းလိူဝ်လႆႈလႄႈ လႆႈၶဝ်ႈၸၢမ်ႇ သူၼ်မၢၵ်ႇ ႁၢၵ်ႈၶမ်းၵႂႃႇပႅတ်ႈ လုၵ်ႈၼွင်ႉတပေးယူႇယဝ်ႉ။

ထိုင်မႃး ပီ 1363-ၼီႈ လိူၼ်ပႅတ်ႇပထမမႂ်ႇ(11)ၶမ်ႈ ဝၢႆးသေလုမ်းလႃးသၢင်းၵျူဝ်ႇ ၶၢပ်ႈတူဝ် ၸဝ်ႈသြႃႇလူင်ၵုၼပီႇယ ယဝ်ႉၵႂႃႇၼၼ်ႉ သင်ႇၶၸဝ်ႈလႄႈ တၵ်ႉၵႃႇတင်းၼမ်တင်းလၢႆ ၸင်ႇယုၵ်ႉ ယွင်ႈဢဝ် ၸဝ်ႈသြႃႇၶေႇမိၼ်ႇတႃႇၽိပႃႇလ(ဢၵ်ႉၵမႁႃႇၵၼ်ႇထဝႃႇၸၵ ပၼ်ႇတိတ) ၶိုၼ်ႈပဵၼ် ၸဝ်ႈ ၼင်ႈၵျွင်း၊ ၸဝ်ႈသြႃႇသုၽေႃးၵႃႇၽိပႃႇလ(မႁႃႇၵၼ်ႇထဝႃႇၸၵပၼ်ႇတိတ) ၶိုၼ်ႈပဵၼ်ၸဝ်ႈတိူၵ်ႈ ဢူၵ်ႈ၊ ၸဝ်ႈၶူးၵၼ်ႇထမႃႇၽိပႃႇလ(သႃႇသၼထၸထမ်ႇမႃႇၸရိယ၊ ဝိၼယဝိတူႇ၊ ယၢမ်းလဵဝ်လွၼ်ႇ) ၼၼ်ႉၶိုၼ်ႈပဵၼ်တိူၵ်ႈၵျၢပ်ႈသေ ၶိုၼ်းသိုပ်ႇဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း ၼႃႈၵၢၼ်ၵႂႃႇယူႇယဝ်ႉ။

တေႇဢဝ်ၸဵမ်မိူဝ်ႈလႆႈပုတ်ႈဢဝ် ၼႃႈၵၢၼ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းသြႃႇတူၼ်ၶူးမႃး ၸဝ်ႈသြႃႇၶေႇမိၼ်ႇ တႃႇၽိပႃႇလ (ဢၵ်ႉၵမႁႃႇၵၼ်ႇထဝႃႇၸၵ ပၼ်ႇတိတ) ဢွၼ်ႁူဝ်လုၵ်ႈၼွင်ႉတပေး ပီၼိုင်ႈယဝ်ႉ ပီၼိုင်ႈ ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇၶိုပ်ႈၼႃႈမႃး ၵူႈၸိူဝ်ႉၵူႈပိူင်ယူႇယဝ်ႉ၊ တေႇၸဵမ်လိၵ်ႈလၢႆးလႄႈ တီႈယူႇတၼ်း သဝ်းၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၸွမ်းဢဝ်ၵၢပ်ႈလႂ်ပၢၼ်ၼၼ်ႉသေ ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႃးယူႇယဝ်ႉ၊ ထိုင်မႃး ပီ 1382-ၼီႈ၊ လိူၼ်ႁူၵ်းမႂ်ႇ ၸဵတ်းၶမ်ႈတေႃႇသိပ်းသွင်ၶမ်ႈၼႆႉ ၸဝ်ႈႁဝ်းလႆႈဢွၼ်ဢဝ် လုၵ်ႈၼွင်ႉတပေးၵဝ်ႇ မႂ်ႇလႄႈတၵ်ႉၵႃႇ တီႈၸမ်တီႈၵႆတင်းသဵင်ႈသေ လႆႈၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ပွႆးၶိုၵ်ႉယႂ်ႇၵိုၼ်းၶွၼ်ႈ ပီၵွၼ်းၶမ်း လႄႈပွႆးယၢတ်ႇၼမ်ႉ ၵျွင်းသုင်းသွမ်းမႂ်ႇလူင် “ပရိယတ်တိပႃႇလ”ၵႂႃႇယူႇယဝ်ႉ။ ၼႂ်းပၢင်ပွႆးၼႆႉ လႆႈ ၽိတ်ႈပၢင်းသင်ႇၶၸဝ်ႈ ၵျွင်းမၼ်းႁႃႈပၢၵ်ႇသေ ပီႈၼွင်ႉတၵ်ႉၵႃႇၸိူဝ်းမႃးၶဝ်ႈပၢင်ပွႆးၵေႃႈ မီးဝႆႉၵူႈ ၶိူဝ်းၶိူဝ်းလႄႈ မိူၼ်ၼင်ႇႁၢင်ႈၶိူင်ႈပၼ် လိၼ်မိူင်းယၢင်းလႅင် မိူၼ်မွၵ်ႇၵီႈၵူႈသီ ပၼ်တၢင်းႁၢင်ႈလီ တႄႉယဝ်ႉ၊ ယွၼ်ႉၼၼ် တေလႆႈဝႃႈပဵၼ်ပွႆးၵိုၼ်းသႃႇသၼႃႇဢၼ်ၼိုင်ႈ ၼႂ်းမိူင်းယၢင်းလႅင် ၼႂ်း ၸူဝ်ႈႁူဝ်ပၢၵ်ႇသၢဝ်းဢဵတ်းယူႇယဝ်ႉ။

လိုၼ်းသုတ်း ႁႂ်ႈပရိယတ်တိသႃႇသၼႃႇ လွင်ႈသွၼ်ႁဵၼ်း တိူၵ်ႈသွၼ်လိၵ်ႈပုပ်ႉပႃႇရူင်ႇႁဝ်း ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇႁိူဝ်ႈႁိူင်းသေ ၸွတ်ႇတူဝ်ႈၵႂႃႇၵူႈတီႈၵူႈတိူင်းသေၵမ်း၊ ႁႂ်ႈသိုပ်ႇၸုၵ်းမၼ်ႈလႆႈပီယၢဝ်းၶၢဝ်းႁိုင် သေၵမ်း၊ ၵူႈၵေႃႉတင်းသဵင်ႈ ႁႂ်ႈမီးတင်းတူဝ်ၸႂ်ၵတ်းယဵၼ်ၽႂ်မၼ်းသေ ဢဝ်ၶေႃႈသင်ႇသွၼ်ပုတ်ႉထ ၸဝ်ႈပိုၼ်ၽႄႈပၼ်ႁိမ်းႁွမ်း ႁႂ်ႈမီးတၢင်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇလႄႈ ၵတ်းယဵၼ်သေၵမ်းလူၺ်ႈတႃႉ။

ၽိုၼ်ဢိင်=

1. ၼႂ်းပပ်ႉမၢႆတွင်း ၸဝ်ႈသြႃႇၵုၼပီယ
2. ပပ်ႉပီၵွၼ်းငိုၼ်း တိူၵ်ႈသွၼ်လိၵ်ႈပုပ်ႉပႃႇရူင်ႇ၊ ဝဵင်းလွႆၵေႃႇ။

ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်(50)ပီၼႆႉ-

1. လုၵ်ႈႁဵၼ်းသင်ႇၶၸဝ်ႈမႃးသွၼ်ႁဵၼ်းဢဝ် လိၵ်ႈလၢႆး (11494) ပႃး
2. လုၵ်ႈႁဵၼ်းသင်ႇၶၸဝ်ႈ ဢၼ်ဢွင်ႇၶူၼ်ႉၶႆႈလိၵ်ႈမိူင်းယၢင်း (10322) ပႃး
3. လုၵ်ႈႁဵၼ်းသင်ႇၶၸဝ်ႈ ဢၼ်ဢွင်ႇတႅမ်ႈတွပ်ႇလိၵ်ႈမိူင်းယၢင်း (8246) ပႃး
4. လုၵ်ႈႁဵၼ်းသင်ႇၶၸဝ်ႈ ဢၼ်ဢွင်ႇပႃႇလိပထမပျၢၼ်ႇ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ (1382) ပႃး
5. လုၵ်ႈႁဵၼ်းဢၼ်ယဝ်ႉ ꩪမ်ႇမႃႇၸရိယ (4) ၸဝ်ႈ
6. လုၵ်ႈႁဵၼ်းဢၼ်ၸပ်းဝႆႉသွင်ၵျၢမ်း (4) ၸဝ်ႈ
7. လုၵ်ႈႁဵၼ်းဢၼ်ယဝ်ႉဝိၼယဝိတူ (2) ၸဝ်ႈ
8. လုၵ်ႈႁဵၼ်းဢၼ်တွပ်ႇတၢင်ႇတီႈသေယဝ်ႉ ထမ်ႇမႃႇၸရိယ (14) ၸဝ်ႈ
9. လုၵ်ႈႁဵၼ်းဢၼ်ယဝ်ႉၸၼ်ႉသႃႇသၼတၵ်ႉသီလထမ်ႇမႃႇၸရိယ (11) ၸဝ်ႈ
10. လုၵ်ႈႁဵၼ်းဢၼ်ယဝ်ႉ ꧤႃႇသၼ်ႇတရသေၵ ထမ်ႇမႃႇၸရိယ (5) ၸဝ်ႈ
11. လုၵ်ႈႁဵၼ်းဢၼ်ယဝ်ႉၸၼ်ႉၸွမ်သီတၵူႇ (1) ၸဝ်ႈ
12. လုၵ်ႈႁဵၼ်းဢၼ်ယဝ်ႉၸၼ်ႉၸွမ်ၼွၵ်ႈမိူင်း တွၵ်ႉတိူဝ်ႇ (4) ၸဝ်ႈ
13. လုၵ်ႈႁဵၼ်းဢၼ်ယဝ်ႉၸၼ်ႉပီႇဢေႇ ဢႅမ်ႇဢေႇ (50) ၸဝ်ႈ
14. လုၵ်ႈႁဵၼ်းဢၼ်ယဝ်ႉသႃႇမၼေႇၵျေႃႇ (10) ၸဝ်ႈ
15. လုၵ်ႈႁဵၼ်းဢၼ်လႆႈၸုမ်ႈၶျႃႉလိၵ်ႈ (10) ၸဝ်ႈ
16. လုၵ်ႈႁဵၼ်းဢၼ်လႆႈၸုမ်ႈပိုၼ်ၽႄသႃႇသၼႃႇ (8) ၸဝ်ႈ
17. လုၵ်ႈႁဵၼ်းဢၼ်လႆႈၸုမ်ႈပိုၼ်ၽႄၵမ်ႇမထၢၼ်း (1) ၸဝ်ႈ
18. ၸၼ်ႉထမ်ႇမႃႇၸရိယ (ၽၢႆႇတႆး) (16) ၸဝ်ႈ
19. လုၵ်ႈႁဵၼ်းဢၼ်ၼင်ႈၵျွင်းလႄႈပူင်သွၼ်လိၵ်ႈလၢႆး (228) ၸဝ်ႈ

မၢႆတွင်း- ထမ်ႇမႃႇၸရိယ ဢၼ်သႂၢင်းၼႂ်းၵျွင်းသေတွပ်ႇဢွင်ႇ မီး(4)ၸဝ်ႈ၊ ဢၼ်ဢွင်ႇမႃး တၢင်ႇတီႈ(14)ၸဝ်ႈယူႇယဝ်ႉ။