ပိုၼ်းတိူၵ်ႈသွၼ်လိၵ်ႈပုပ်ႉပႃႇရူင်ႇ (လင်ႇၵႃႇ ၶေႃႈထၢမ်ပူႇၵျွင်းလႄႈ ၶေႃႈတွပ်ႇၸဝ်ႈသြႃႇလွႆၵေႃႇ)

ပိုၼ်းတိူၵ်ႈသွၼ်လိၵ်ႈပုပ်ႉပႃႇရူင်ႇ(ဝတ်ႉသီႇၸၼ်ႉ)၊ ဝဵင်းလွႆၵေႃႇ(လွႆၶေႃ)၊ မိူင်းယၢင်းလႅင်
ၶေႃႈထၢမ်ပူႇၵျွင်းမိူင်းတႆးလႄႈ ၶေႃႈတွပ်ႇၸဝ်ႈသြႃႇလွႆၵေႃႇ

1။ ယၢမ်းၼၼ် ၸင်ႇဢၼ်မီးတင်းပူႇၵျွင်းမိူင်းတႆး ၶႆးသၢင် ၵႂင်ၸႂ် ဝၼ်းၼႂ်ႁိုဝ်လႅင်း တီႈသႅင်းသင်ၶႃ ပုပ်ႉပႃၵျွင်းၶေႃး သၽေႃးမီးႁိုဝ်မီးႁႃ ဝႃၸႃလၢမ်းလၢမ်း ၵပ်းတၢမ်းၵိုၵ်းမႃး လၢႆၶႃးလၢႆပၢၼ် ပိူင်ၵၢၼ်ပရိယတ်ႉတိပေႃးႁိူင်း ပိူင်းၼႂ်းယၢင်းလႅင် ၵိုၵ်းၽႅင်မိူင်းတႆး မိူၼ်ၽႆးလုၵ်ႉလႅင်းႁိူဝ်ႈ ႁိုဝ်ၸိူဝ်ႈငဝ်းသႂ် သတၢင်းတူဝ်ႈမိူင်းလႂ် ၼႂ်းလူၵ်ႈၵမ်ႇၽႃႇ- တႄႇမႃးမိူဝ်ႈလႂ် ပဵၼ်ၽႂ်ႁဵတ်းမႃး ႁဝ်းႁႃးၶႂ်ႈလႅင်းႁၼ် မုၼ်ၼမ်ၽုင်းၵိုၼ်း ၸဝ်ႈၶိုၼ်းလၢတ်ႈႁေႃးပၼ် ႁဝ်းၶႃႈတႃႇယၵႃႇ။-

2။ ပေႃးဝႃႈပူႇၵျွင်းမီးတင်းၸၵႃးထၢမ်မႃးၼင်ႇၼႆယဝ်ႉၵေႃႈ... ၸဝ်ႈသြႃႇဢူးၶေႇမိၼ်ႇတ ဝႃႇၸၵလူပ်းတွပ်ႇ သွပ်ႇၶႆႈ လွင်ႈလႆႈပဵၼ်မႃး တိူၵ်ႈသွၼ်လိၵ်ႈပုပ်ႉပႃႇရူင်ႇ ဝဵင်းလွႆၵေႃႇ ၵေႃႉၽေႃႇၵေႃႉတႄႇ ၼႃႇမႄႇၼႃႇမႃႉ ၶဝ်ႈပဵၼ်ၸဝ်ႈသြႃႇဢူးၼရိၼ်ႇတ တွင်ႇတၢၼ်းသႃႇသၼႃႇပိဝ်ႉ ပေႃးႁူႉမႃးတႄႇ ၼႃႇမႄႇႁိၼ်တႅၵ်ႇ ထိုင်တီႈႁၢမ်မႅၵ်ႇၸရႃႇ ရေႃးၵႃႇၶိူၵ်ႈႁၢင်ႈ ၸင်ႇသမ်ႉၶၢႆႉသေ တီႈသၢင်ႈမႃးယူႇ ထႃႇၼူႇပုပ်ႉပႃႇရူင်ႇ ဢိင်ၵုင်ႇၵျွင်းသီႇၸၼ်ႉ တီႈယူႇၼၼ်ႉတၢင်ႇၸိုဝ်ႈ တီႈသိုဝ်ႈၵျွင်းၼပ်ႉဢၢၼ်ႇၵႂႃႇ ထူမ်ႈသီႇထႃႇ သၢမ်ၸၼ်ႉပၢႆၼိုင်ႈၵိုၵ်းႁူမ်ႈၵၼ်လေႃး- ပေႃးၵႂၢင်ႈၵူင်ဝႆႉသၢင်းလၢင်း- ပဵၼ်တီႈသဝ်းမူၼ်ႈယၢဝ်း ၸဝ်ႈမုၼ်ၸၢင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ။

3။ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ၸင်ႇသမ်ႉမီးၸဝ်ႈသြႃႇဢူးဢိၼ်ႇတၵ ထမ်ႇမၵထိၵ ၵႆႉၵျွႃႉၽႅဝ်သူႇ တီႈယူႇတၼ်းသၢင်ႈ ၵျွင်းၵႂၢင်ႈသီႇၽုင်ႇ ဢႃႇရုင်ႇပိဝ်ႉမိ သတိသၢင်ႇၶျၢင်ႇ တိူင်ႇပၢင်ႇဢုပ်ႇၵၼ် တင်းဢၼ်ၸဝ်ႈသြႃႇၼရိၼ်ႇတ သၼ်ႇတၶႂ်ႈတႄႇ တူဝ်းမႄႇတိူၵ်ႈလိၵ်ႈ ဢူႁိၵ်ႈၽုင်းယႂ်ႇ မီးသႂ်ႇတီႈထႃႇၼ ဝိႁႃႇရသီႇထၢပ်ႈ ၵိုင်ႇဢၢပ်ႈၼႃႇၼႃႇ လဵင်ႉသင်ႇၶႃႇ ႁဵတ်းတိူၵ်ႈသွၼ်လိၵ်ႈထမ်းသႂ်- ပရိယတ်ႉတိသႃႇသၼ ႁူႉၸိၵ်ႉၶျမႂ်ႇႁိူဝ်ႈ ၶိင်ႇမိူဝ်ႈယၢမ်းၼႆႉႁဝ်းၽွမ်ႉတႄႇၵႂႃႇ ႁႂ်ႈသေႇၶျႃႇပေလုတ်ႈမိူဝ်းလႂ်တႃႉ။-

4။ သြႃႇၸဝ်ႈသွင်ပႃး ပေႃးမႃးၵုမ်ၵၼ် ၽွမ်ႉၵၼ်လီငၢမ်း ယၢမ်းမိူဝ်ႈပီ 1332-ၼီႈၼၼ်ႉ ၸင်ႇသမ်ႉဢွၼ်ၵၼ်မိူဝ်းပၢင်း ၸဝ်ႈၸၢင်းၶူးမေႃ ၵုၼပီႇယသဝ်းၶေႃမိၼ်းၵုၼ်း ထုၼ်းပိူင်းမိူင်းတႆး ဝႆးၶၼ်ဢွၼ်ၵၼ်ၽႅဝ်မႃး ၵယႃးထႄးတိူင်း မိူင်းၶဝ်ယၢင်းလႅင် ၵိုၵ်းၽႅင်ၸတုၽုင်ႇမိၵေႃး ဝိႁႃရေႃး မၼ်းပေႃးၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ မႂ်ႇပဵင်းၸႂ် ပရိယတ်ႉတိသႃႇသၼႃႇ ပၽႃႇမႂ်ႇႁိူင်း တီႈမိူင်းၵၼ်ႇထႃႇရဝတီႇ ၼႃႇမီႇယႂ်ႇၵီး တီႈမီးၸၢၵ်ႈၽႆး လႅၼ်ႈဝၢႆးယူႇၵူႈမိူဝ်ႈ- လေႃးပီႇတထႃႇၼငဝ်ႈငႃႇ ၸၵျႃႇပၼ်ႇဝိုၼ်း သမ်ႉၶိုၼ်းထွင်ႇဢဝ်ႁိူဝ်ႈ ယၢမ်းမိူဝ်ႈပဵၼ်ယွတ်ႈၽႆး လႅၼ်ႈဝႆးၸွတ်ႇထိုင်ၸိုင်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈ- ဢႃႇဝ ယၢၼ်ႇၵုင်ႇ ၸုင်ႇၸေး ၵွႆႈမေးၸွတ်ႇလၢႆထုင်ႉလၢႆဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။-

5။ ၸဝ်ႈဢၼ်ၼင်ႈၵျွင်းလင်ၼႆႉ သမ်ႉပွႆးမီးဝႆႉလၢႆသိုပ်ႇ ၵပ်းလိုပ်ႇပဵၼ်ၽႂ် ၸဝ်ႈလႂ်လၢႆလၢႆ ပီၵၢႆဝၼ်းဝႃး ႁၢၼ်ႉႁွတ်ႈထိုင်မႃးယၢမ်းလဵဝ် ႁိုဝ်ႁဵဝ်ႁိုဝ်ယွမ်း ပဵၼ်ၸွမ်းမီးၸွမ်း ၵိုၵ်းႁွမ်းၵႅမ်ၵၼ် လီႁၼ်လီတူၺ်း ၼႂ်းလင်ၵျွင်းၽူၺ်းတီႈႁဵင်းလႂ် ထၼ်ႈပဵင်းၸႂ်တဵမ်ထူၼ်ႈၸုင်ႇ ၸုပုင်ႇၸဝ်ႈသင်ႇၶႃႇ- ပႃးပွင်းၼပ်ႉလွင်းထၼ်ႈမီးထူၼ်ႈသၢမ်လႄႈသုင်ႇၺသွင်လုၵ်ႈယင်းလိူဝ် တီႈတၼ်းၼိူဝ်ၵျွင်းဝိႁႃႇရႃႇၼၼ်ႉ။

6။ ၸဝ်ႈသြႃႇၼင်ႈၵျွင်းၸမ်ႉ- (1) တႄႇဢဝ်မိူဝ်ႈပီ 1325 ၼီႈတေႃႇႁွတ်ႈထိုင် 1332- ၼီႈၼၼ်ႉ ၶဝ်ႈပဵၼ်ၸဝ်ႈသြႃႇဢူးၼရိၼ်ႇတ။ (2) တႄႇဢဝ် 1333-ၼီႈ တေႃႇထိုင်ပီ 1362-ၼီႈ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း(29)ပီၼၼ်ႉ ၶဝ်ႈပဵၼ်ၸဝ်ႈသြႃႇလူင်ၵုၼပီႇယထမ်မႃႇၸရိယ (ဢၵ်ႉၵမႁႃႇပၼ်ႇတိတ)။ (3) ဢဝ်ပီ 1363-ၼီႈၼၼ်ႉမႃး ႁၢၼ်ႉတေႃႇႁွတ်ႈထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ သမ်ႉၶဝ်ႈပဵၼ်ၸဝ်ႈသြႃႇဢူးၶေႇမိၼ်ႇတ ထႃႇၼလၢႆးၶႃႈ ၶိုၼ်ႈၵႃႈသုင်ယႂ်ႇ ႁၼ်မႂ်ႇမႃးထၼ်ႈၶႅမ်ႉထုၵ်ႇလႅပ်ႈ ဢမ်ႇဝႅပ်ႈယွမ်းၵႂႃႇ ၸဝ်ႈသင်ႇၶႃႇတူဝ်းၶိုၼ်ႈလိူဝ်မႃး- ပႃးႁူႉႁဝ်းၶႃႈႁူမ်ၸူမ်း- ဢဝ်ၸိုဝ်ႈသဵင်သၢၼ်ႈၸွမ်းလူမ်း- ယၢင်းၼႄႇပူၼ်ႉၵႂႃႇယဝ်ႉ ၼႂ်ဢိၵ်ႇၸဝ်ႉသူႇတဝ်ႈ ၵဝ်ႈတွၼ်ႈတႆးတူင်ႇၸဝ်ႈၵမ်ႇပူင်ႇပႃးမိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ မၼ်းထိူၵ်ႈၶမ်းလၢၼ်ႉ သႅၼ်ၵူမ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ။

7။ မိူဝ်ႈပီတႄႇပိုတ်ႇတိူၵ်ႈသွၼ်လိၵ်ႈၼၼ်ႉ သင်ႇၶႃႇၸဝ်ႈမီး 17- ပႃး ထိုင်မႃးမိူဝ်ႈပီ သြႃႇၸဝ်ႈလူင်ၵုၼပီယသွၼ်ႇၵႂႃႇ သင်ႇၶႃႇမီး (312)ပႃး ဝၢႆးသေၼၼ်ႉမၢင်ပီၵေႃႈမီးမႃး သီႇပၢၵ်ႇ ႁႃႈပၢၵ်ႇ ပိူင်ႈလၢၵ်ႇၼမ်ၼႅၼ်ႇ မၼ်းၵႅၼ်ႇၶိုၼ်ႈယႂ်ႇသႂ်မႂ်ႇတွၼ်းၵႃႈပူၼ်ႉပၢၵ်ႇပုၼ်ႈ ဢမ်ႇလုၼ်ႈသၵ်းထႃႇ ၸဝ်ႈသရႃႇပႃးၼႆႉမေႃဝႆႉၸႂ်ႁၵ်ႉပႅင်းတပႄး ဝိၼႄးၵေႃႈတိုဝ်းၵမ်- ဢူးၶေႇမိင်ႇတ ၶျႃႉလိၵ်ႈၵႆႉၵျၵျၼင်ႇလၢတ်ႈ ပရိတ်ႈသၢတ်ႈၵွင်ၵေႃႇ ၸဝ်ႈသြႃႇတေႃႇပႃးၼႆႉ ပဵၼ်ဝႆႉၶိုတ်းၸမ်ယဝ်ႉ။-

8။ ပေႃးဝႃႈသင်ႇၶႃႇၼမ်မႃးၵေႃႈ ၵိုၵ်းပႃးၵႅမ်ၵၼ်ဢၼ်ပဵၼ်သၢင်ႇၵၢၼ်းသွမ်းၵျွင်း ၵဝ်လွင်းမႂ်းလွင်း လေႃးပွင်းဝၢၼ်ႈၼွၵ်ႈၼႂ်းဝဵင်း ပဵင်းၵၼ် ပိူင်ဢၼ်သွမ်းပၢၼ်း မၼ်းႁိုဝ်ၶၢၼ်ၸႂ် ၽႂ်ၽႂ်ၸူမ်းယေႃး မၼ်းပေႃးတဵမ်လီ ၵူႈပီၵူႈဝၼ်း လၼ်းၵၼ်းဢမ်ႇၵိုတ်းၶမ်လႄႈ- ပေႉပေႉၸုင်ႇၸုင်ႇ ၽူႇလုင်ႇၵူႈၸိူဝ်ႉၵူႈမျဵဝ်း ၸဝ်ႉၸဵဝ်းၵၢပ်ႈသွမ်းၶုပ်ႉၼွမ်းၸဝ်ႈသင်ႇၶႃႇဢဝ်လုၵ်ႈဝၼ်းဝႃႈ- ၵေႃႉမႂ်ႇၵေႃႉၵဝ်ႇ မဝ်ႇယွမ်း ႁူမ်ႈႁွမ်းၵျၢမ်ႇၶိုင်ထႃႈၽၵ်းၵၢတ်ႇ ၽၵ်းၵုမ်ႇ ၸုမ်ႇၸေး ၵွႆႈမႄးတႅင်ႇႁဵတ်းထႅင်ႈတႅင်သႃႈလႂ်ယဝ်ႉ။

9။ လိူဝ်သေၼႆႉဢမ်ႇၵႃး ၸဝ်ႈဢၼ်ဢွင်ႇလိၵ်ႈထမ်းတြႃးသေၵေႃႈၵွႆၼမ် ၸပ်းၸမ်ဢငႄႇ ဢလၢတ်ႈ ဢၵျီးတၢၼ်း ယိူင်းဢၢၼ်းၽႅဝ်ထိုင် ထင်ႁိုင်မိူင်းၶဝ်ၵလႃး လမ်သႃးသေႃႁေႃ သီႇႁူဝ်ႇၵုၼ်ၶေႃမိူဝ်းသဝ်း ၸဝ်ႈႁဝ်းမေႃမႃး (BA. MA) ၸပ်းပႃးထိုင်ထွင်(Phd) မေႃပွင်ႁွင်ႉဝႃႈၵတ်ႉလိၵ်ႈၵတ်းလၢႆး ၸဝ်ႈၸၢႆးပွၵ်ႈမႃးၼမ် ၸၼ်ႉၸွမ်ၵေႃႈၸပ်းၸမ် မီးၸဝ်ႈဢွင်ႇ ၵတ်ႉၶွင်ႇလႆႈႁွပ်ႇၸုမ်ႈ ယုၵ်ႉဢုမ်ႈပျေႃႇသႂၢင်ႇ- မီးဢူမီးငဝ်း ၸဝ်ႈႁဝ်းလႆႈႁွင်းႁပ်ႉဢဝ်ၸုမ်ႈၶႅပ်းဝႂ် တီႈၼႂ်းၸႂ်မၼ်းထၼ်ႈ ပိုတ်ႇပၢင်ႇယဝ်ႉ။-

10။ ပူႇၵျွင်းသမ်ႉထၢမ်ထႅင်ႈ ႁႂ်ႈပေႃးၸႅင်ႈလႅင်းသေႇၶျႃႇ ဝႃႇၸႃႇလဝ်ႈဝႃႈ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ သၢႆငၢႆတီႈယူႇတၼ်းသဝ်းလုၵ်ႈႁဵၼ်းသင်ႇၶႃႇ ၸွင်ႇမီးလွင်ႈၵျႃႇပႃႇ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵပ်ႉၵိၼ်း ၶႂ်ႈငိၼ်းၶႂ်ႈႁူႉ ၸူႉၼိုင်ႈသေၵေႃႈ သမ်ႉၵေႃႇသၢင်ႈဝႆႉထႅင်ႈ သင်လၢႆလၢႆ ဢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈယူႇၼၼ်ႉ တႃႇတေလႆႈမႃးငိုၼ်း သမ်ႉလႆႈႁႃႁွမ်တူင်ႉၼိုင်ၸိူင်ႉႁိုဝ်လၢႆလၢႆ သၢႆငၢႆသႃႇသၼႃႇတၵႃ်ႇၶႂ်ႈႁူႉ ႁေႃးလၢတ်ႈၸုမႅင်ႇႁႂ်ႈ တီႈၸႂ်ႈၼႂ်းၶႂၢင်ႇၸဝ်ႈၸီႇရၢင်ႇလၢႆးလွင်ႈႁႃငိုၼ်း- တိုၼ်းပေႉဢဝ်ၵႃႈလႂ်မႃး- တူၺ်းလူႉသၢမ်ၸၼ်ႉလိူဝ်ထႅင်ႈတူဝ်းပႂႃးၼႆႉၼေႃႈ။ ။

11။ ၸဝ်ႈၸင်ႇတွပ်ႇဝႃႈ “လွင်ႈလူၺ်ႈတီႈယူႇတၼ်းသဝ်းၼႆႉ မီးဝႆႉၸေႉၸေႉၸုင်ႇၸုင်ႇ လူဝ်ႇထႅင်ႈၵျွင်းၽုင်ႇသင်ႇၶႃႇ ၵိလႃႇၼၢဝ်ၶႆႈ ႁႂ်ႈလႆႈႁွင်ႉဝႃႈ“ၵိလႃႇၼသွင်ႇ”သင်ဝႃႈထိုင်ပွင်ႇရေႃးၵႃႇ ဢၼႃႇၶိူၵ်ႈႁၢင်ႈ ၵူဝ်လႆႈယူႇသၢင်ႈၼုၵ်းၵိူၵ်ႇ မိူဝ်မိူၵ်ႇၸွတ်ႇၸႅတ်ႇ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸဵဝ်းႁႅင်ႈႁၢႆႁႅတ်ႇ လွင်ႈၽယၶႂႃႇငၢၵ်ႈ ၽၢတ်ႇၽၢၵ်ႈသႂ်ၸၢင်ႇ တီႈၼႂ်းၶႂၢင်ႇတူဝ်လႄႈတင်းၸႂ်- ၵိလႃႇၼဝိႁႃႇရလူဝ်ႇထႅင်ႈ ႁႂ်ႈၸႅင်ႈလႅင်းၵႂႃႇ လၢတ်ႈမႅင်ႇ သႅင်ႇတၵႂႃႇဢွၼ်ၽွမ်ႉတၢၼ်းၵူႈမၼ်းၽႂ်တႃႉ”။-

12။ လိူဝ်သေၼႆႉဢမ်ႇၵႃးယွၼ်ႉပိူဝ်ႈသင်ႇၶႃႇၼမ်မႃးလႄႈ ၸင်ႇလႆႈႁဵတ်းထႅင်ႈၵျွင်းသွမ်းမႂ်ႇသၢမ်ၸၼ်ႉငိုၼ်းၼၼ်ႉႁႃလႅၼ်ႈလူႇၶၢမ်ႇ ၼႂ်းထမ်ႇတႆးတူင်ႇ မၢင်ၵေႃႉမႃးသူင်ႇထိုင်ႁွတ်ႈလွတ်ႈပွင်ႇ ၵျွင်းသွင်ႇဝိႁႃႇ သတ်ႉထႃႇၸႂ်လီသႂ်သီသၢၼ်းပျၢၼ်းမႃးတၢၼ်းငိုၼ်းမႂ် ဢဝ်ၸႂ်ႁဵတ်းၵျွင်း တီႈဢွင်းသင်ႇၶႃႇ မႃးႁႃသုင်သွမ်း သပိတ်ႈၵွၵ်းလမ်ၵွၵ်းငွမ်း ဢႃႇႁႃႇရႃႇသွမ်းသႂ် ၵမ်ႉၵူႇထႅမ်ၸွႆႈ ၸႂ်ႁွႆႈၸပ်းၽၢႆႇၵၢၼ်လိၵ်ႈ- ပိၼ်ႇတပႃႇတမ်ႇ ဢမ်ႇယွမ်း ႁူမ်ႈႁွမ်းၼင်ႇၸႂ်ၸိၵ်ႈ- ၵိၼ်ယဝ်ႉၶိုင်လွတ်ႈႁေႃး သၽေႃးၶေႃႈထမ်ႇမႃႇ မီးဝႆႉႁူဝ်ႁိၵ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။-

13။ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းဢၼ်တႄႇတင်ႈတိူၵ်ႈသွၼ်လိၵ်ႈမႃးၼႆႉမီးဝႆႉပိူင်လႂ် ဢၼ်သမ်ႉၵိၼ်းၸႂ်ၵိၼ်းၶေႃး ၶိုၼ်းႁေႃးသပ်းလႅင်း ဢဵၼ်ႁႅင်းပတ်ႉၸေးလေးပႃး ထူပ်းမႃးပိူင်ႁိူဝ် တိုဝ်တႃလၢမ်းတူဝ်းၽေးမဵဝ်းပိူင်သင် မႃးထင်သဝ်းဢွင်းၼႂ်းၵျွင်းသုၵ်ႉၵဝ်းယုင်ႈ လွမ်မုင်ႈတၢင်းလႂ် သုၵ်ႉႁုၵ်းၸႂ် မျဵဝ်းလွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ-ပိုတ်ႇပၢၵ်ႈပၢင်ႇၵႂႃႇ- ၸၢမ်းႁေႃးၸၢမ်းပျေႃးၶႆႈၼႄ ၶႃႈႁဝ်းၶဝ် ၼႃႈပေႃးငဝ်ၸွမ်းၸဝ်းသင်ႇၶႃႇၼၼ်ႉ။-

14။ တၵ်ႃႇပူႇၵျွင်းဢိူဝ်ႉ “ဢမျဵဝ်းတႄႇတင်ႈတိူၵ်ႈသွၼ်လိၵ်ႈဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ဝႆႉႁႂ်ႈလွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉမၼ်းတိုၼ်းမီး၊ တိုၼ်းတေလႆႈႁူပ်ႉ လၢႆတူပ်ႉလၢႆၽဝ်ႇပေႃးဝႃႈတူဝ်ၵဝ်ႇၸႂ်ၵဝ်ႇၵူဝ်ယၢပ်ႇ ဢမ်ႇႁၢမ်ႇႁၢမ်ယွင်ႈ လွင်ႈလႂ်သေၵေႃႈ တေႃႈၵႃႈ ဢမ်ႇပဵၼ်မၢၼ်ႇမၢၼ်ႇ ဢေႇၵၢၼ်ႇတိုၼ်းဝႃႈၺၢမ်ႉတႅမ်ႇဢူၼ်ႈ ဢမ်ႇမူၼ်ႈသိူဝ်းသႃႇ ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းႁူမ်ႈၵိုၵ်းသႃႇသၼႃႇတၵ်းလူႉပင်း ယူပ်ႈႁၢႆယွမ်း- ၸွမ်းလူၺ်ႈတၢင်းၵႆႉၵူဝ်မႂ်း- ၵူဝ်ပိူၼ်ႈယႃႉပိူၼ်ႈၵဝ်း သႄႉႁဝ်းလႄႈ ၶိုင်ဝႄႈၽႂ်းၽႂ်း ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

15။ ဢၼ်ယၢပ်ႇတႄႉတႄႉၼႆႉ မီးဝႆႉလွင်ႈဢၼ်ၸဝ်ႈၶူးဢမ်ႇတဵမ်ထူၼ်ႈ ဢမ်ႇယူႇၸႄႇၵႆႉလႄႇပုတ်ႈလၢႆႈ ဢမ်ႇငၢႆႈယၢပ်ႇၼႃႇ မၢင်ၸဝ်ႈဢဝ်ၵႂႃႇၼင်ႈၵၢၼ်ႇၼင်ႈၵျွင်း မၢင်ၸဝ်ႈထၢပ်ႈလွင်ႈပၺ်ႇၺႃႇ ၵႂႃႇသွၼ်မိူင်းပိူၼ်ႈ ၸိူဝ်ႉငိူၼ်ႈယၢၼ်ၽၢတ်ႇ ဢဝ်ၸဝ်ႈၶူးၶၢတ်ႇႁၢင်ႉၵႂႃႇပႅတ်ႈ ၸဝ်ႈၼႅတ်ႈၼႃႇၼႃႇ မိူဝ်ႈယၢမ်းၶႃႇႁႃၸဝ်ႈၶူး ဢထူးၸွႆႈထႅမ်ၼႃငၢၼ်းၵၢၼ်- ၸဝ်ႈသရႃႇၶေႇမိၼ်ႇတ ထူပ်းယၢပ်ႇဝႆႉၵျႃႉၵျႃႉၼင်ႇဝႃႈ ပိူဝ်ႈၵႃႈၸိူဝ်းလုၵ်ႈႁဵၼ်းၸဝ်ႈသင်ႇၶႃႇၼမ်ဝႆႉဝၼ်းပၢၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။-

16။ သင်ႇၶႃႇၸဝ်ႈၸိူဝ်းဢၼ်လုၵ်ႉဢဝ်တီႈၼႂ်းတိူၵ်ႈသွၼ်လိၵ်ႈပုပ်ႉပႃႇရုင်ႇၼႆႉသေလႄႈဢွၵ်ႇၵႂႃႇ ပိုၼ်ၽႄႈသႃႇသၼႃႇၼၼ်ႉသမ်ႉ-ၽႅဝ်ၵႂႃႇၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇပွတ်းၸၢၼ်း ပွတ်းဢွၵ်ႇပွတ်းတူၵ်း တႃႈၵုင်ႈဝဵင်းလိူဝ်ႇ ႁိၼ်တႅၵ်ႇမိူင်းၵွၵ်ႇ လၢတ်ႈမွၵ်ႇၼႄပၼ် ပေႃးႁၼ်ၸေးၸေး သပ်းသေးၵႂၢမ်းထၢမ် ၵူၼ်းလမ်ၶိင်းၵျွင်း မႄးၸႂ်ၵဵပ်းတွင်းလွင်ႈႁဝ်းတႅင်ႇ ႁဵတ်းၵၢၼ်လႄႈ...ယုၵ်ႉယွင်ႈသႃႇသၼႃႇ ပၽႃႇမႂ်ႇႁိူင်းၵူႈမိူင်းၸွတ်ႇထိုင်သဵင်ႈ-လုၵ်ႉတီႈလွႆၵေႃႇ ၼေႃႇတိူၼ်း ၽႄႈလၢမ်းၼမ်ႉၵႂၢမ်းၸဝ်ႈၽြႃးၶဝ်ႈမႃးႁွတ်ႈၼႂ်းမၼေႃး သၽေႃးပွင်ႇမိူၼ်ယိူင်ႈဝၼ်းတဵင်ႈ-ၸဝ်ႈၵျႃႉၸဝ်ႈၶႅၼ်ႇလႅၼ်ႇၼႂ်းတြႃးၸဝ်ႈပႃးလုၵ်ႉၵျွင်းၼႆႉဢွၵ်ႇၵႂႃႇ ႁိုဝ်ၺၢမ်ႉသၵ်းငဵင်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ။

17။ ၼႃႈၵၢၼ်ဢၼ်ႁဵတ်းယူႇၵူႈမိုဝ်ႉၵူႈဝၼ်းၸမ်ႉ တႄႇဢဝ်ယၢမ်းၽွင်း သီႇမွင်းၵၢင်ၼႂ် ၽႃႉပႆႇသႂ်မိူင်းပႆႇလႅင်း လႅင်ၵႅင်းၶၼ်သဵင် တူၵ်းတဵင်တၢမ်းမႃး လုၵ်ႉဢၢၼ်ႇလိၵ်ႈဝႆႈၽြႃးတၢၼ်းပႃးသွမ်းသႂ် ၵၢင်ၼႂ်သုင်းသွမ်းတုင်းသွမ်းဢၢၼ်ႇလိၵ်ႈၶိုၼ်ႈလိၵ်ႈ ၵိုၵ်းႁွမ်းၵႅမ်ၵၼ် တေႃႇႁွတ်ႈယၢမ်းဢၼ်ၶိုၼ်းလိုၵ်း မိူင်းမိုၵ်းမူၺ်ၽွင် သိပ်းသွင်ယွမ်းမွင်း ၸင်ႇၵွႆႈသဵင်ယဵၼ်တင်းၵျွင်း လႆႈၼွၼ်းလိုဝ်ႈယိုတ်းၵၢၼ် ၵေႃႉၸၢႆး ဢၢႆႈၵူၼ်းငၢၼ် ပွင်သၢင်ႈသႃႇသၼႃႇ- ဝၼ်းၶိုၼ်း မၼ်းတိုၼ်းမိုင်ႉႁဵတ်းၼႆ ၵူႈဝၼ်းသၢႆ ယၢဝ်းယိုတ်ႈတီႇၶႃႇယဝ်ႉ။

18။ တီႈၼိူဝ်လုၵ်ႈသိတ်ႈတပႄး ဝႅတ်ႉဝႄးတၵ်ႃႇ ၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇၵႂႃႇၵူႈတီႈၵူႈတၢင်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၼႂ်းၸႂ်ၸဝ်ႈႁဝ်း ပဵၼ်ႁိုဝ်မီးႁိုဝ် ၶႂ်ႈႁႂ်ႈပဵၼ်ႁိုဝ် ၵူဝ်တိုဝ်ၵူဝ်ၼူၵ်ႇ ၵူဝ်လႆႈၸူၵ်ႇၶူၵ်ႇယွမ်ႁဵဝ်ႇ ၵပ်းၵဵဝ်ႇၺၢမ်ႉတႅမ်ႇဢူၼ်ႈ ဢမ်ႇမူၼ်ႈသိူဝ်းသႃႇ ၸွင်ႇဢၼ်ၸဝ်ႈႁဝ်းၵႆႉလႄႇၵႂႃႇ သုင်းမသွၼ်လၢတ်ႈဝၼ်းယၢမ်း-ၵႂၢမ်းၵမ်ႉထႅမ်ႁႅင်း- ၵႂၢမ်းႁၵ်ႉပႅင်းႁႂ်ႈၶဝ်ၶိုၼ်းတူပ်းပႂႃး ၸႂ်ၸဝ်ႈႁဝ်းသမ်ႉမီးၸိူင်ႉႁိုဝ်မႃး တီႈၶႃႈၼေႃး...။ ။

19။ တပႄးႁဝ်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉႉႉၸူးၸႂ်ႁဝ်းတႄႉ(1) ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၶဝ်မေႃႁဵတ်းမေႃပွင်ၼႃႈၵၢၼ်သႃႇသၼႃႇ၊ (2) ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၶဝ်မေႃၸွမ်းပၵ်းပိူင်ဝိၼီးၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ၊ (3) ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၶဝ်မေႃၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၼႂ်းၵႄႈၵၢင်ပရိတ်ႈသၢတ်ႈ၊ မေႃႁေႃးမေႃလၢတ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉတႄႇၵႂႃႇ ဢႃႇသႃႇသၼ်ႇတႁႂ်ႈၵျႁႂ်ႈၶႅၼ်ႇ ၸႅၼ်ႇၸီႇမေႃတီႇတၢင်းမၢၵ်ႈ မေႃၶႂၢၵ်ႈတၢင်းၽူဝ်ႇ ဢွၼ်ဢဝ်ပူၵ်ႉၵူဝ်ႇလူႇၼၢတ်ႈပရၢမ်ႇမႃႇၽႅဝ်ၵႂႃႇၼိပ်ႉပၢၼ်ႇၼ ပူၼ်ႉတုၵ်ႉၶလိမ်ႇၵဵဝ်ႈပႃႇႁဵဝ်ႈၼမ်ၼႃႇသမ်ႇသရႃႇၶိူဝ်းၸိူၵ်ႈသုတ်းႁၢႆ- မေႃၼင်ႈၵျွင်းၼပ်ႉပွင်းၼီႈၶူပ်ႇဢၢၼ်ႇထိုင်ၸူဝ်ႈသုတ်းပၢႆၼၼ်ႉ။-

20။ တီႈၼိူဝ်တၵ်ႉၵႃႇ ယိင်းၸၢႆးၶဝ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၶဝ်မေႃလူႇမေႃတၢၼ်း၊ မေႃၵျၢင်ႉမေႃၵမ်၊ မေႃငိူင်ႉဝႄႈယႃႈမဝ်းၵမ်၊ ႁႂ်ႈမေႃၽႄႈတိူၼ်းၽႃႇဝၼႃႇ တႄႇၵႂႃႇတင်းၼမ် ပေၶမ်ပေယွမ်း ႁဵတ်းၸွမ်းၵႂၢမ်းသွၼ် ဝၼ်းဢွၼ်တၵ်းႁိူင်း မိူင်းႁဝ်းတၵ်းသႂ် ၸႂ်ႁဝ်းတၵ်းသိူဝ်း တၵ်ႃႇတင်းၼမ် ၸုမ်းၸိူဝ်းမူႇတၢင်းလၢႆႇ ႁႂ်ႈၵျၢင်ႉႁႂ်ႈၵျၢမ်ႇ ၶၢမ်ႇတုင်းႁပ်ႉသုင်းၶေႃႈၵႂၢမ်းသင်ႇသွၼ်ၸဝ်ႈ- ႁႂ်ႈၸိုၼ်ႈ ႁႂ်ႈၶိုၼ်ႈ ႁႂ်ႈယႂ်ႇ မႂ်ႇသၢၼ်း ၵႃႈသူဢၢင်ႈဢၢၼ်းၼၼ်ႉမီးၵုမ်ႇ ၸဵမ်ၼုမ်ႇၸဵမ်ထဝ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ။

21။ ၵမ်းၼႆႉၶႃႈႁဝ်းၶိင်းၵျွင်း ၵွမ်းလျွင်းရူဝ်သေ ဝုၼ်တေၼမေႃးပၢင်းႁေႃးၵႂၢမ်းသွၼ်ဢွၼ်လီႁဝ်းႁႃး တၵ်ႉၵႃႇဢမျႃးတၢင်းလၢႆ ၸုမ်းသၢႆၶိူဝ်းတႆး ႁဵတ်းမိူၼ်တဵၼ်းၽႆး ပိူင်းပၼ်ပေႃးႁၼ်တၢင်းၵမ်တၢင်းၵျၢင်း ၸဵမ်ၶုၼ်လေႃးၼၢင်းႁႂ်ႈၸဵဝ်းပူၼ်ႉတၢင်းထဝ်ႈ တၢင်းၼဝ်ႈတၢင်းတၢႆ ပူၼ်ႉၽႆးဢၢႆ ႁုမ်းမႆႈႁုပ်ႇ ꩮုပ်ႇလၢပ်ႇသႂ်ႇ- ၶိူဝ်းတႆး ဝႆးဝႆး ႁႂ်ႈမၼ်းၶိုၼ်ႈမၼ်းၸိုၼ်ႈငၢႆးလိူၼ် ဝၢင်းပေႃး သၽေႃးလွင်ႈမိတ်းမိူၼ် မူတ်းၸိုၼ်ႈၸၢင်ႇမႂ်ႇၼၼ်ႉ။

22။ ၵမ်းၼၼ်ႉ ဝႆႉႁႂ်ႈၸဝ်ႈသြႃႇဢူးၶေႇမိၼ်ႇတ လၢတ်ႈပျႃႉၼႄဢွၵ်ႇ မွၵ်ႇဝႃႈ ၵႃႈပဵၼ်တပႄးတပၢၼ်းရႁၢၼ်းသင်ႇၶႃႇ ႁႂ်ႈၽွမ်ႉၵၼ်ၽူၺ်ႇၽႄႈသႃႇသၼႃႇ၊ ႁႂ်ႈမီးꩡႂ်ႁႂ်ႈၼင်ႈၵၢၼ်ႇၼင်ႈၵျွင်း၊ ႁႂ်ႈမေႃၸွႆႈထႅမ်ပိူၼ်ႈ ၸိူဝ်ႉငိူၼ်ႈတႆးတူင်ႇ ၼႂ်းလူင်ႇၵမ်ႇပေႃႇ တၵ်းပျေႃႇတၵ်းၵျႃႉ ၵုၼမီးၵုင်ႇ ဢူႁုင်ႇတၵ်းၶိုၼ်ႈ တၵ်းၸိုၼ်ႈမၢၼ်ႇမၢၼ်ႇ ဢေႇၵၢၼ်ႇတိုၼ်းဝႃႈႁူႉဢမ်ႇၵၢတ်ႈ ၼင်ႇလၢတ်ႈၵဵပ်းသႂ်ႇ လဵၵ်ႉဢိၵ်ႇယႂ်ႇ ၸိူဝ်းတပႄး ဝႅတ်ႉဝႄးၼင်ႈ ၶိုၼ်ဝိုၼ်း-တိုၼ်းဝႃႈပေလိုမ်း-ငိၼ်းယဝ်ႉတွင်းၶဝ်ႈၸႂ်ဝႆႉဝၼ်းၶိုၼ်း- ႁဵတ်းႁႂ်ႈသဵင် ၸိုဝ်ႈႁဝ်းလႆႈၵိုၵ်းဝႆႉၼႂ်းလိၵ်ႈၽိုၼ်ပိုၼ်းၼၼ်ႉတႃႉ။ ။

23။ လွင်ႈၽိင်ႈထုင်းႁဝ်းၼႆႉၵေႃႈ “လၢႆးၵဝ်ႇယႃႇႁႂ်ႈႁၢႆ လၢႆးမႂ်ႇႁႂ်ႈၶိုတ်းၵၢပ်ႈ”ပိူၼ်ႈꩡၢပ်ႈၼႄမႅင်ႇ သႅင်ႇယႃႇၶူဝ်းၼုင်ႈၶူဝ်းဝႆ ၶူဝ်းတႆးယႃႇပၼ်ႁၢႆ ၶူဝ်းၼုင်ႈပၢၼ်မႂ်ႇၼႆၵေႃႈ ဢဝ်ၸွမ်းသၢႆငၢႆဢိတ်းဢွတ်း ယႃႇၼုင်ႈသိၼ်ႈပွတ်းဝၢင်ႈၽၢၵ်ႇ တၢၵ်ႇဢမ်ႇႁႅင်ႈယဵပ်ႉဢမ်ႇယဝ်ႉ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၸၢႆးၶဝ်ၼႆၵေႃႈ ယႃႇပေငဝ်ၵဝ်ႉၸုၵ်ႈမိူၼ်ႇ ဝၢၼ်ႈထိူၼ်ႇၼႂ်းဝဵင်းလီယဵင်းပိုၼ်းၵဝ်ႇ လၢႆၽၢဝ်ႇပိုၼ်းမိူဝ်ႈမိုၼ်ႉၵွၼ်ႈၵႃႈ ၸွင်ႇဝႃႈၵူဝ်လုၵ်ႈတႆးၼႆႉႁိူတ်ႇႁႂ်ႇ ႁႂ်ႈယႂ်ႇမႂ်ႇၶိုတ်းၵၢပ်ႈၶိုတ်းပၢၼ်- ထိုင်ၵၢပ်ႈႁဝ်းႁႂ်ႈသဝ်းၽွမ်ႉၽဵင်ႇၽဵင်ႇ ပဵၼ်ဢၢႆႈၵူၼ်းငၢၼ်တႃႉ။-

24။ လိၵ်ႈလၢႆးတႆးႁဝ်းသေၵေႃႈ လီတေႃႈဢွၼ်ၵၼ် သွၼ်ပၼ်ဝၼ်းၶိုၼ်း ၵူဝ်ပိုၼ်းႁဝ်းႁၢႆ ၵူဝ်သၢႆႁဝ်းယွမ်း ထႅမ်ၸွမ်းၶိုတ်းၶိုတ်း ပေယိုတ်းလႃးလႃး ပေႃးဝႃႈလိၵ်ႈႁႃးၸူမ်ႁၢႆၵေႃႈ ၶိူဝ်းႁဝ်းတၵ်းတၢႆလုမ်းလုမ်း သုမ်းၶဝ် ၶိုၼ်၊ ၶၢင်၊ ပလွင်ႈ၊ ပဢူဝ်း ပိူၼ်ႈတူဝ်းၽႄႈပွႃး ၸႁဝ်းလႄႈႁႃးၼႆႉ လီၵျၢမ်ႇႁဵတ်းၵၢၼ် ၽိင်ႈငႄႈၽႃႇသႃႇ သႃႇသၼႃႇၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း ႁႂ်ႈတိူဝ်းမႂ်ႇသုင်ၶိုၼ်ႈ-ႁႂ်ႈၽွမ်ႉၵၼ်သွၼ်ဢၢၼ်ႇ ပိုၼ်ဝၢၼ်ႇလိၵ်ႈတႆး ၽႄႈဝႆးပၢင်ႇသႂ်ၸိုၼ်ႈ- ပေမၢတ်ႈမၼ်းၺၢမ်ႉၽျၢင်း ပႅတ်ႈဝၢင်းတႅမ်ႇမဝ်တိုၼ်ႈၼၼ်ႉတႃႉ။ ။

25။ ၼင်ႇၼႆႉ ႁင်ႈႁဝ်းၸဝ်ႈသြႃႇၶေႇမိၼ်ႇတ လၢတ်ႈပျႃႉသွၼ်မႅင်ႇ သႅင်ႇယႃႇလၢႆဢၼ်ၼႄပၼ်ပေႃးၸေးသပ်းသေးၼႄသူ ဢဝ်ႁူတုင်းငိၼ်း ပေယိၼ်းလၢႆလၢႆ ၵဵပ်းမၢႆတွင်းမိူဝ်း ၸိူဝ်းယိင်းၸိူဝ်းၸၢႆး ၸိူဝ်းၶိင်းၸိူဝ်းၼၢႆး ၵျၢင်ႉၵမ်သၢင်ႈၸွမ်းၵူႈဝၼ်းပၢၼ် ႁူႉတၵ်းယၢၼ် တၢင်းတုၵ်ႉယၢပ်ႇ တၢပ်ႇတူပ်ႇတႅၼ်ႇ-တၵ်းလီတၵ်းႁိူင်း တၵ်းပိူင်း ယိူင်ႈၽႆးတႆႈလႅင်းသုင် မုၵ်ႉၸုမ်းလုၵ်ႈတႆးၵႃႈတင်းၽုင် မီးၵွင်ႉဢိၵ်ႇႁႅၼ်ႇယဝ်ႉ။ -

26။ ၵမ်းၼႆႉတၵ်းလႆႈၵိုတ်းဝႆႉတီႈၼႆႈလူးၵွၼ်ႇ ယွၼ်ႇၽႃႈ လွင်ႈဝႃႈထၢမ်တွပ်ႇ ပူႇၵျွင်းမိူင်းတႆးမီးၶွပ်ႇထၢမ်ၵျၢင်ႇၼႃႇၼႃႇ ၸဝ်ႈသြႃႇၵႄႈလိတ်ႈ မိူၼ်မိတ်ႈတႅင်းပွင်ႇ ဢမ်ႇလႆႈၵႂင်ယွင်ႇသၵ်းၶေႃႈ ပေႃးၼင်ႇလိၼ်းတေႃႈလႆလင်ႇ ၼႂ်းၶႂၢင်ႇဝိႁႃႇထၢမ်ၵႂႃႇယဝ်ႉတွပ်ႇၵႄႈ ဢမ်ႇဝႄႈၶပ်းၸႅၼ်ႇ ၸဝ်ႈပႃးၶႅၼ်ႇမႄးတႅမ်ႈၵိုၵ်းဝႆႉၼႂ်းလိၵ်ႈၽိုၼ်ပိုၼ်း-မိူဝ်းၼႃႈမႃး ပိူၼ်ႈႁဝ်းလႄႈႁႃး ႁႂ်ႈပေႃးႁူႉႁၼ်ၶိုၼ်း- ပုပ်ႉပႃႇရမ်ႇၼ ဝိႁႃႇရမႂ်ႇႁိူဝ်ႈ ၵူႈမိူဝ်ႈပဵၼ်တီႈသဝ်း ၸဝ်ႈတႆးလႆႈပၺ်ႇၺႃႇၵူႈၶိင်ႇၶႃႇလႅင်းၸႅင်ႈတႃမိုၼ်း- ၵမ်းၼႆႉႁဝ်းလိုဝ်ႈပေႃး သၽေႃးၶႆႈၼႄပိုၼ်း ၵႃႈၼႆႈၵမ်းၼိုင်ႈၵွၼ်ႇတ သူဢူၺ်.... သူၼေႃး....

ၵေႃႉတႅမ်ႈလူႇ
ၸဝ်ႈသြႃႇမုၼိၼ်ႇတ
ၵျွင်းဝၢၼ်ႈယဵၼ်ႇ၊ ထုင်ႉပူင်း